Kolejne po Douro znane i popularne regiony winiarskie Portugalii. Każdy z nich zupełnie inny, nie tylko pod względem klimatycznym, ale również z uwagi na wina, jakie tam powstają.
Kontynuując mój krótki przewodnik po Portugalii, w tym wpisie przybliżę pokrótce dwa kolejne regiony. Na początek Minho, ojczyzna Vinho Verde.
Minho to region położony w północno – zachodniej części kraju. Od zachodu ocean, od wschodu górskie pasma, które oddzielają Minho od innego regionu, Tras-os-Montes. Minho jest pod silnym wpływem Atlantyku. Wiatry znad oceanu przynoszą tutaj sporo deszczu, jest więc wilgotno, problemów z wodą raczej nie ma. Klimat jest łagodny, bez wielkich wahań temperatur pomiędzy zimą i latem, co ma miejsce choćby w niektórych innych regionach Portugalii. Winogrona dojrzewają tu trudniej niż w innych częściach kraju, znacznie wolniej, mają zwykle mniejszą zawartość cukru, a co za tym idzie, niską zawartość alkoholu w winie. Z uwagi na pogodę, problemy mogą występować w rocznikach zimniejszych i deszczowych. Powolne dojrzewanie gron sprawia jednak, że mają one więcej aromatów i wyższą, świeżą kwasowość.
Region przecinają liczne rzeki np. Minho, Lima, Douro, których doliny sprzyjają uprawom rolnym, pośród których winorośl odgrywa istotną rolę. Sam region winiarski ( DOC Vinho Verde ) został wydzielony w 1908 roku, był drugim najstarszym wyznaczonym regionem w Portugalii po Douro. Większość win, jakie tu powstają, posiada oznaczenie apelacyjne. Występują też wina regionalne – Vinho Regional Minho, które mogą mieć większą zawartość alkoholu. Klasyczne Vinho Verde nie może mieć więcej niż 11,5% alkoholu. Ponadto, w ramach VR Minho można używać nietradycyjnych odmian winogron. Co do samej zawartości alkoholu, to od powyższej reguły są pewne wyjątki. Wina oznaczone jako DOC Vinho Verde mogą mieć wyższą zawartość alkoholu ( 11,5-14% ) jeżeli są to czyste Alvarinho lub inne wina jednoodmianowe z oficjalnych podregionów.
DOC Vinho Verde jest podzielone na dziewięć podregionów, których nazwy możemy znaleźć na etykietach: Moncao-Melgaco, Lima, Basto, Cavado, Ave, Amarante, Baiao, Sousa, Paiva. Najważniejsze to Moncao-Melgaco i Lima. W Moncao-Melgaco powstają Vinho Verde z czystego Alvarinho, wiele z nich jest świetnej jakości, niektóre z dobrym potencjałem starzenia, przypominają dobre Albarino z pobliskiego hiszpańskiego Rias Baixas.
Vinho Verde to najczęściej kupaż różnych odmian, ale jak wspomniałem, powstają też wina jednoodmianowe z Alvarinho czy Loureiro. Głównymi białymi odmianami uprawianymi w regionie są Alvarinho, Loureiro, Arinto, Avesso, Azal, Trajadura. W Minho uprawia się również czerwone szczepy takie jak np. Vinhao ( Sousao ), Espadeiro, Amaral. Istnieją także czerwone Vinho Verde, jednak w znacznej większości są one wypijane lokalnie.
Vinho Verde są zwykle delikatne, lekkie, z cytrusowym, czasem kwiatowym aromatem, wyrazistą kwasowością, odświeżające, niektóre z win mogą delikatnie musować. Idealne wprost na gorące lato. Wyjątkiem jest czyste Alvarinho, które jest zwykle mocniejsze, bardziej skoncentrowane, krzepkie, często mineralne, równie aromatyczne, nierzadko z potencjałem dojrzewania.
Z nieco chłodniejszego Minho przenosimy się teraz do gorącego Alentejo, kolejnego regionu, który krótko przedstawię.
Alentejo jest największym administracyjnym regionem Portugalii. Znajduje się w południowej części kraju, tuż nad słynnym Algarve, rozciąga się od granicy z Hiszpanią aż po Atlantyk. Zajmuje 1/3 całej Portugalii, jednak obszary, na których można uprawiać winorośl są znacznie mniejsze. W Alentejo słońce świeci prawie zawsze, jest to region bardzo gorący i suchy. Właśnie z powodu takiego klimatu, w dużej części Alentejo jest po prostu za gorąco, by stworzyć tu zrównoważone wina.
Region ten jest przeważnie płaski, występują tu łagodne wzgórza. Jedynie w północnej części Alentejo teren jest bardziej górzysty. W regionie wydzielono osiem podregionów, wszystkie mają status DOC. Mamy więc ogólne DOC Alentejo i osiem podapelacji: Portalegre, Borba, Evora, Redondo, Reguengos, Granja-Amareleja, Vidigueira, Moura. Największe jest Reguengos. Większość producentów używa na etykietach ogólnego określenia DOC Alentejo bądź korzysta z bardziej łagodnej, jeśli chodzi o wymogi produkcji, kategorii win regionalnych – Vinho Regional Alentejano lub po prostu Alentejano.
Alentejo słynie z soczystych, bogatych, obfitych, krągłych, owocowych czerwonych win o delikatnych, miękkich taninach. Wina te cieszą się sporą popularnością nie tylko w samej Portugalii. O białe wina nieco trudniej w takim klimacie, jednakże i tutaj powstają świetne ich przykłady. Białe wina z Alentejo pachną zwykle dojrzałymi owocami, czasem tropikalnymi, posiadają lekką kwasowość. Spośród czerwonych odmian dominują tu Aragonez, Trincadeira, Castelao, Alicante Bouschet, Alfrocheiro, Tinta Grossa. Nie brakuje też odmian międzynarodowych jak np. Syrah czy Cabernet Sauvignon. Z białych szczepów można wymienić Anato Vaz, Roupeiro, Arinto, Manteudo, Diagalves. Szczególnie ceni się tu Anato Vaz ze względu na naturalnie wysoka kwasowość, podobnie jak Arinto.
Ponadto, Alentejo słynie z produkcji dębu korkowego. Znajdują się tu największe uprawy tego dębu. Sama Portugalia jest jego największym producentem na świecie.
Ciąg dalszy o Portugalii nastąpi.